Centrum nauki i sztuki „Dawna Kopalnia” (Dawna Kopalnia Węgla Kamiennego „Julia”)
50º 46' 18'' N 16º 15' 38'' E
Wałbrzych, powiat wałbrzyski, województwo dolnośląskie, południowo-zachodnia Polska
Polska
Opis
Kopalnia „Julia” była jedną z najstarszych kopalń w Polsce.
Surowce kopalniane
Węgiel kamienny
Informacje antropologiczne
Po 226 latach działalności w 1999 roku w kopalni utworzono Muzeum Przemysłu i Techniki, które wraz z dawną kopalnią wpisano w 2015 roku na listę Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego.
Informacje socjologiczne
Już w XVI wieku istniały niewielkie kopalnie komunalne, których właścicielami byli chłopi i ich dziedzice. W protokole sądowym z 1561 r. po raz pierwszy wspomniano o wydobyciu węgla na terenie Białego Kamienia.
Dopiero w 1604 r. wydano zarządzenie górnicze potwierdzające istnienie kopalni w Białym Kamieniu. Później w 1769 r. ogłoszono nowe prawo górnicze, a wszystkie złoża węgla przeszły na własność królestwa pruskiego.
Informacje archeologiczne
Końcowa głębokość szybu „Julia” sięga 611 m. Drugi szyb „Sobótka” został wybudowany 55 metrów od pierwszego szybu i w 1946 osiągnął docelową głębokość 443 m udostępniając 5 poziomów wydobywczych (10 pokładów węgla). W 1999 r. szyb został pokryty kamieniem na głębokość około 400 metrów. Od powierzchni pozostało tylko 50 metrów, aby móc zejść schodami do „Sztolni Lisa”.
Informacje z zakresu zrównoważonej turystyki
Kopalnia słynie z zrewitalizowanego kompleksu obejmującego Muzeum Przemysłu i Techniki, Galerię Sztuki Współczesnej, Centrum Ceramiki Unikalnej oraz kompleks hotelowy z bazą noclegową, salami konferencyjnymi i gastronomią. Obiekt zapewnia szereg warsztatów i wycieczek edukacyjnych dla dzieci i dorosłych.
Zrównoważony rozwój środowiska
Historia kopalni zmieniła się z zakładu produkcyjnego w miejsce docelowe regionalnych turystów. W 2015 roku Stara Kopalnia została wyróżniona przez Narodowy Instytut Dziedzictwa prestiżowym tytułem „Zabytek Zadbany”, podkreślającym wyjątkowość i skalę prowadzonych prac rewitalizacyjnych.
Ciekawostki dotyczące kreatywności
Pierwsza kopalnia została nazwana „Sztolnią lisa” ze względu na lokalną legendę, gdzie chłopiec podczas wypasu owiec zobaczył małego lisa i zaczął podążać za nim do sztolni dla lisów. Zauważył wtedy kilka czarnych kamieni i zabrał je do domu, aby pokazać rodzicom. Rodzice nie byli pod wrażeniem, ponieważ kamienie pobrudziły ubranie chłopca. Chłopiec wrzucił kamienie do kominka i po chwili w domu zrobiło się cieplej. Ojciec poprosił chłopca, aby pokazał mu, skąd pochodzą kamienie, a następnie zebrał kamienie, aby zabrać je do domu. Podążyli za nim sąsiedzi i tak odkryto pierwszą kopalnię węgla na Wałbrzychu.
